شبیه‌سازی آبخوان دشت‌ ملایر با استفاده از مدل MODFLOW و بررسی‌ وضعیت‌ هیدرولوژیکی‌ در شرایط‌ کنونی‌ و آینده
کد مقاله : 1117-IHA
نویسندگان
مهدی‌ فرد شیرایه‌1، مهناز قائینی حصاروئیه2، احسان فدائی کرمانی *3
1دانشگاه شهید باهنر کرمان
2استاد، بخش مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
3عضو هیات علمی دانشکده فنی مهندسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده مقاله
امروزه، به‌دلیل‌ قابلیت‌ تطابق‌ زیاد مدلهای‌ پیشرفته‌ شبیه‌سازی‌ آب زیرزمینی‌ با سیستم‌ هیدرولیکی‌ آبخوان، امکان استفاده از این‌ مدلها برای‌ مدیریت‌ و بهرهبرداری‌ جامع‌ از منابع‌ آب زیرزمینی‌ فراهم‌ شده است‌. در تحقیق حاضر، به‌منظور مدیریت‌ آبخوان ملایر واقع‌ در استان همدان از نرمافزار GMS استفاده شد و شبیه‌سازی‌ کمی‌ آبخوان در دو حالت‌ پایدار و ناپایدار انجام گرفت‌. پس‌ از تهیه‌ لایه‌های‌ ورودی‌ به‌ مدل، پارامترهای‌ مؤثر در مدلسازی‌، شرایط‌ مرزی‌ و شبکه‌بندی‌ آبخوان تعیین‌ گردید؛ و پس‌ از تهیة مدل منطقة مورد مطالعه‌ و تبدیل‌ آن به‌ مدل عددی‌، واسنجی‌ مدل در حالت‌ پایدار، با هدف تعیین‌ ضریب‌ هدایت‌ هیدرولیکی‌ برای‌ سال آبی‌ ١٣٨٨- ١٣٨٩ انجام شد و در شرایط‌ ناپایدار نیز با توجه‌ به‌ آمار و اطلاعات موجود و تنش‌های‌ وارد برسیستم‌، مدلسازی‌ برای‌ یک‌ دورة هفت‌ ساله‌ با تنش‌های‌ فصلی‌ صورت گرفت‌. این‌ مرحله‌ از مدلسازی‌ با هدف تعیین‌ ضریب‌ آبدهی‌ ویژه و ضریب‌ هدایت‌ هیدرولیکی‌ در منطقة مطالعاتی‌ مورد واسنجی‌ قرار گرفت‌. انطباق قابل‌ قبول داده های‌ مشاهداتی‌ و محاسباتی‌ در مرحله صحت‌سنجی،‌ قابلیت‌ مدل را در پیشگویی‌ کمیت‌ و کیفیت‌ آب زیرزمینی‌ را تأیید نمود. نتایج‌ مدلسازی‌ کمی‌ نشان داد که‌ ضریب‌ هدایت‌ هیدرولیکی‌ در منطقة مورد مطالعه‌ بین‌ ٢/٢ تا ١/١٣ متر در روز و ضریب‌ آبدهی‌ ویژه بین‌ ٠٥/٠ تا ١٣/٠ متغیر می‌باشد. با توجه‌ به‌ حساسیت‌ مدل نسبت‌ به‌ پارامترهای‌ مختلف‌، به‌منظور بهبود مدیریت‌ آبخوان در سالهای‌ آتی‌ یک‌ سناریو با هدف افزایش‌ بهره برداری‌ از آبخوان ملایر و تعیین‌ حداکثر مجاز برداشت‌ از آبخوان در فصول خشک‌ سال مطرح گردید.
کلیدواژه ها
آب زیرزمینی‌، مدل MODFLOW، نرم افزار GMS، آبخوان دشت‌ ملایر.
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی